ค้นหายา

คำอธิบายพอสังเขป

ยากลุ่มแอลคิเลท (alkylating agent) เป็นยาต้านมะเร็งที่เก่าแก่ที่สุด โดยมีการนำมาใช้ทางคลินิกเนื่องจากมีผู้สังเกตว่าแก๊สซัลเฟอร์มัสทาร์ด (sulfur mustard gas) ซึ่งเป็นอาวุธเคมีที่นำมาใช้สู้รบในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 ทำให้เกิดภาวะการกดไขกระดูก และต่อมน้ำเหลืองมีขนาดเล็กลง จึงมีการพัฒนายาต้านมะเร็งกลุ่มนี้ขึ้นมา และมีการนำมาทดลองทางคลินิก ในช่วงปี ค.ศ. 1940 ยากลุ่มนี้มีกลไกการออกฤทธิ์คือเกิดหมู่แอลคิล (alkyl group) ซึ่งไวต่อการเกิดปฏิกิริยาทางเคมีเข้าไปจับกับดีเอ็นเอ(DNA) ของเซลล์ ส่งผลให้สายดีเอ็นเอแยกจากกันไม่ได้ ทำให้เซลล์แบ่งตัวไม่ได้และตายไปในที่สุด
ยากลุ่มนี้ ได้แก่
1. อนุพันธ์ของไนโทรเจนมัสทาร์ด (nitrogen mustard derivatives) เช่น ไซโคลฟอสฟาไมด์ (cyclophosphamide) และไอฟอสฟาไมด์ (ifosfamide) เป็นต้น
2. ไนโทรโซยูเรีย (nitrosoureas) เช่น คาร์มัสทีน (carmustine) และ ลอมัสทีน (lomustine) เป็นต้น
3. กลุ่มอื่นๆ เช่น ดาคาร์บาซีน (dacarbazine) และ เทโมโซโลไมด์ (temozolomide) เป็นต้น

ก่อนการใช้ยา

อาหารและเครื่องดื่มที่ต้องระวัง

• ยาเคมีบำบัดมีผลต่อไขกระดูกทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาวลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ควรรับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกเเล้วใหม่ๆ ควรงดรับประทานผักสด หรือผลไม้ที่รับประทานทั้งเปลือก หากต้องการรับประทานควรล้างให้สะอาดและปอกเปลือกก่อนรับประทาน
• หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ระหว่างใช้ยานี้

ตั้งครรภ์

โปรดแจ้งแก่แพทย์หากกำลังวางแผนจะมีบุตร เนื่องจากยาเคมีบำบัด อาจทำให้ทารกในครรภ์เสียชีวิตหรือเกิดทารกวิรูปได้เมื่อให้ยาในหญิงตั้ง ครรภ์ สตรีวัยเจริญพันธุ์ควรใช้วิธีคุมกำเนิดระหว่างใช้ยานี้

กำลังให้นมบุตร

โปรดแจ้งแก่แพทย์หากท่านกำลังให้นมบุตร หรือตั้งใจจะให้นมบุตรในระหว่างที่ได้รับยาเคมีบำบัด เนื่องจากยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง จึงไม่แนะนำให้ทารกได้รับน้ำนมมารดาระหว่างใช้ยานี้

ภาวะโรคร่วม

ปัญหาความเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาเคมีบำบัดท่านควรแจ้งแพทย์หากท่านมีภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น

• โรคอีสุกอีใส หรือ
• โรคงูสวัด อาจทำให้โรครุนแรงขึ้น
• โรคที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน
• ภาวะเลือดจาง หรือ
• โรคติดเชื้อต่างๆ ยาเคมีบำบัด จะลดภูมิคุ้มกันของร่างกาย
• โรคตับหรือไต

กลุ่มยา

รายการนี้เกี่ยวข้องกับกลุ่มยาต่อไปนี้

• Cancer chemotherapy, Antineoplastic agents

แหล่งอ้างอิง

1. วิลาวัณย์ พิชัยรัตน์ และ สมสมัย สุธีรศานต์. การดูแลตนเองเมื่อได้รับยาเคมีบำบัด [สำหรับผู้ป่วยเเละครอบครัว] พิมพ์ครั้งที่ 2 . โรงพยาบาลสงขลานครินทร์. 2552 หน้า 5-19
2. Medina PJ and Fausel C. Cancer Treatment and Chemotherapy. In : DiPiro JT, Talbert RL, Yee GC, Matzke GR, Wells BG and Posey LM , editors.PharmacotherapyA Pathophysiologic Approach 7th ed. New York: McGraw-Hill; 2008. p. 2099.