อ่าน: 1333
Small_font Large_font

Carboplatin (คาร์โบแพลทิน )

คำอธิบายพอสังเขป

คาร์โบแพลทิน (carboplatin) เป็นอนุพันธ์ของแพลทินัม (platinum derivatives) ออกฤทธิ์โดยแพลทินัมไปจับกับดีเอ็นเอ (DNA) ของเซลล์มะเร็ง ทำให้การเชื่อมต่อภายในสายดีเอ็นเอผิดปกติ (intrastrand DNA cross-link) และรบกวนการสร้างสายดีเอ็นเอของเซลล์มะเร็ง มีผลทำให้เซลล์มะเร็งตายไปในที่สุด
คาร์โบแพลทิน ใช้รักษาโรคมะเร็งต่าง ๆ เช่น

  • ใช้ร่วมกับไซโคลฟอสฟาไมด์ (cyclophosphamide) ในการเริ่มรักษาโรคมะเร็งรังไข่ระยะก้าวหน้า (advanced ovarian carcinoma)
  • ใช้รักษาโรคมะเร็งรังไข่ในผู้ป่วยที่โรคกลับเป็นซ้ำหลังจากที่ได้รับการรักษาด้วยยาที่ใช้เป็นอันดับแรก รวมทั้งผู้ป่วยที่เคยได้รับยาซิสแพลทิน (cisplatin)

คาร์โบแพลทิน อาจใช้เพื่อรักษาโรคมะเร็งอื่น ๆ ได้อีก ดังนั้นหากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกร

ก่อนการใช้ยา

การแพ้ยา

โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใดๆหรือมี ประวัติการแพ้คาร์โบแพลทิน (carboplatin) หรืออนุพันธ์ของแพลทินัม (platinum derivatives) ชนิดอื่นๆ หรือ ส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ รวมทั้งการมีประวัติเคยแพ้สารอื่นๆ เช่น อาหาร, สารกันเสีย, สี เป็นต้น

อาหารและเครื่องดื่มที่ต้องระวัง

  • ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) มีผลต่อไขกระดูกทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาวลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ควรรับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกเเล้วใหม่ๆ ควรงดรับประทานผักสด หรือผลไม้ที่รับประทานทั้งเปลือก หากต้องการรับประทานควรล้างให้สะอาดและปอกเปลือกก่อนรับประทาน
  • หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ระหว่างใช้ยานี้

ตั้งครรภ์

ABCDX

รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'D' สำหรับสตรีมีครรภ์

ยามีความเสี่ยงในการก่อให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ อย่างไรก็ตาม อาจใช้ยานี้ได้ หากพิจารณาแล้วว่าประโยชน์จากการใช้ยามีมากกว่าความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ ดังนั้นการพิจารณาใช้ยาให้อยู่ในดุลยพินิจของแพทย์

ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ก่อให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนของสัตว์ทดลอง โปรดแจ้งแก่แพทย์หากกำลังวางแผนจะมีบุตร เนื่องจากยาซิสแพลทินอาจทำให้ทารกในครรภ์เสียชีวิตหรือเกิดทารกวิรูปได้เมื่อให้ยาในหญิงตั้งครรภ์ สตรีวัยเจริญพันธุ์ควรใช้วิธีคุมกำเนิดระหว่างใช้ยานี้

กำลังให้นมบุตร

โปรดแจ้งแก่แพทย์หากท่านกำลังให้นมบุตร หรือตั้งใจจะให้นมบุตรในระหว่างที่ได้รับยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) เนื่องจากอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง จึงไม่แนะนำให้ทารกได้รับน้ำนมมารดาระหว่างใช้ยานี้

เด็ก

ยังไม่มีการพิสูจน์ถึงความปลอดภัยและประสิทธิผลของการใช้ยาในผู้ป่วยเด็ก

ผู้สูงอายุ

ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ถูกขับออกทางไต ดังนั้นความเสี่ยงต่อการเกิดพิษจากยาอาจจะเพิ่มขึ้นในผู้ที่การทำงานของไตบกพร่อง โดยเฉพาะผู้สูงอายุซึ่งมีการทำงานของไตลดลง แพทย์อาจมีการปรับขนาดยาในผู้ป่วยกลุ่มนี้

ยาอื่นที่ใช้อยู่

ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่นๆ ที่จำเป็น ท่านต้องแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านกำลังใช้ยาต่อไปนี้ร่วมอยู่ด้วย

แอมโฟเทอริซิน บี (amphotericin B) ยาต้านไทรอยด์ (antithyroid agents)
คลอแรมเฟนิคอล (chloramphenicol) คอลชิซีน (colchicine)
ฟลูไซโทซีน (flucytosine) แกนไซโคลเวียร์ (ganciclovir)
อินเทอเฟียรอน (interferon) พลิคามัยซิน (plicamycin)
ซิโดวูดีน (zidovudine) แอซาไทโอพรีน (azathioprine)
แอมิเคซิน (amikacin) เจนทาไมซิน (gentamicin)
คานามัยซิน (kanamycin) เฟนิทอยด์ (phenytoin)
สเทรปโทมัยซิน (streptomycin) โทบรามัยซิน (tobramycin)
โทโพทีแคน (topotecan) วอร์ฟาริน (warfarin)
วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ชนิดตัวเป็น (influenza virus vaccine, live) วัคซีนโรคหัดชนิดตัวเป็น (measles virus vaccine, live)
วัคซีนโรคคางทูมชนิดตัวเป็น (mumps virus vaccine, live) วัคซีนโรคโปลิโอชนิดตัวเป็น (poliovirus vaccine, live)
วัคซีนโรตาไวรัส ชนิดตัวเป็น(rotavirus vaccine, live) วัคซีนโรคหัดเยอรมัน ชนิดตัวเป็น(rubella virus vaccine, live)
วัคซีนโรคฝีดาษ (smallpox vaccine) วัคซีนไทฟอยด์ (typhoid vaccine)
วัคซีนโรคอีสุกอีใส (varicella virus vaccine) วัคซีนไข้เหลือง (yellow fever vaccine)
วัคซีนป้องกันวัณโรค (BCG vaccine)

ภาวะโรคร่วม

ปัญหาความเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ท่านควรแจ้งแพทย์หากท่านมีภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น

  • โรคอีสุกอีใส อาจทำให้โรครุนแรงขึ้น
  • โรคงูสวัด อาจทำให้โรครุนแรงขึ้น
  • โรคที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน
  • ภาวะเลือดจาง
  • โรคติดเชื้อต่าง ๆ —-ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) จะลดภูมิคุ้มกันของร่างกาย
  • โรคตับ
  • โรคไต
  • นิ่วในไต (kidney stones)
  • โรคเกาท์ (gout)
  • โรคเกี่ยวกับระบบประสาท

การใช้ที่ถูกต้อง

ยามีจำหน่ายในรูปแบบยาฉีด

  • ยานี้ต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์
  • ระหว่างได้รับยานี้ ท่านควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด
  • สารละลายยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) เตรียมโดยเภสัชกร ใช้สำหรับฉีดเข้าหลอดเลือดดำ โดยพยาบาลผู้มีความเชี่ยวชาญในการให้ยาเคมีบำบัด
  • คาร์โบแพลทิน (carboplatin) ทำให้เกิดภาวะไตทำงานบกพร่องได้ไม่บ่อยจึงไม่จำเป็นต้องให้สารน้ำเตรียมผู้ป่วยเหมือนกับการให้ยาซิสแพลทิน (cispaltin)
  • ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) อาจทำให้ท่านมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หากทนไม่ได้ ท่านต้องแจ้งแพทย์หรือพยาบาลที่ดูแล
  • ควรมาตรวจตามแพทย์นัดเพื่อติดตามผลการรักษาเป็นระยะ และให้ได้รับยาตามแผนการรักษา การได้ยาไม่ครบ หรือระยะเวลาไม่ตรงกำหนด ก่อให้เกิดผลเสียต่อการรักษา ถ้ามีเหตุจำเป็นต้องเลื่อนระยะเวลาการให้ยา ควรแจ้งแพทย์ก่อนทุกครั้ง

ขนาดยา

ขนาดยาของยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น น้ำหนัก ส่วนสูงของผู้ป่วย ชนิดและระยะของโรคมะเร็งที่ผู้ป่วยเป็น รวมทั้งผลการตอบสนองต่อยาของผู้ป่วยแต่ละราย โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะเป็นผู้วิเคราะห์ แนะนำ และกำหนดเวลา และมีเภสัชกรผู้เตรียมยาเคมีบำบัด ตรวจสอบขนาดยาที่ท่านได้รับ เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้ป่วย นอกจากนี้ความถี่ของการให้ยาคาร์โบแพลทิน อาจแตกต่างกันขึ้นอยู่กับสูตรยาที่ใช้ และสภาพร่างกายของผู้ป่วย เช่น ทุกสัปดาห์ หรือทุกเดือน บางครั้งอาจต้องหยุดยาชั่วคราว เพื่อให้ร่างกายมีเวลาพัก และซ่อมแซมเซลล์ปกติให้แข็งแรงพอที่จะให้ยาในครั้งต่อไปได้

เมื่อลืมใช้ยา

  • มารับยาตามแพทย์นัด เพื่อให้ได้ยาตามแผนการรักษา การได้ยาไม่ครบ หรือระยะเวลาไม่ตรงกำหนด อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อการรักษา ถ้ามีเหตุจำเป็นต้องเลื่อนระยะเวลาการให้ยา ควรแจ้งแพทย์ก่อนทุกครั้ง

การเก็บรักษา

  • เก็บยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ในภาชนะบรรจุจากผู้ผลิต ไว้ใที่อุณหภูมิ 20° ถึง 25 องศาเซลเซียส ห้ามแช่แข็ง
  • ป้องกันแสง

ข้อควรระวัง

  • ยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) มีผลต่อไขกระดูกทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด และเม็ดเลือดแดงลดลง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย หรือภาวะเลือดออกง่าย
  • ควรหลีกเลี่ยงการพบปะกับคนที่เป็นหวัด หัด สุกใส วัณโรค มีไข้ หรือติดเชื้ออื่น ๆ หากมีอาการผิดปกติ ได้แก่ ไข้สูง หนาวสั่น ปัสสาวะแสบขัด เจ็บคอ ท้องร่วง เหนื่อยหอบผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์ และแจ้งแพทย์ทุกครั้งว่าท่านกำลังรักษาด้วยยาเคมีบำบัดอยู่
  • ระหว่างที่ได้รับการรักษาด้วยยาคาร์โบแพลทิน (carboplatin) ท่านไม่ควรได้รับวัคซีนใด ๆ โดยไม่ได้แจ้งแพทย์ เนื่องจากยาทำให้ภูมิคุ้มกันของท่านลดลง และมีโอกาสติดเชื้อจากวัคซีนที่ท่านได้รับ นอกจากนี้บุคคลที่ท่านอาศัยอยู่ด้วยก็ไม่ควรได้รับวัคซีนโปลิโอ เพราะอาจทำให้ท่านได้รับเชื้อไวรัสโปลิโอได้
  • ควรพบแพทย์ทันทีถ้าท่านมีเลือดออกผิดปกติ ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด ควรระมัดระวังการใช้ไหมขัดฟัน หรือไม้จิ้มฟัน และแจ้งทันตแพทย์ทุกครั้งว่าใช้ยานี้อยู่
  • คาร์โบแพลทิน (carboplatin) อาจเหนี่ยวนำให้เกิดพิษต่อระบบประสาทส่วนปลาย เช่น รู้สึกแสบร้อน ชา หรือรู้สึกเหมือนมีเข็มตำปลายมือ ปลายเท้า ซึ่งอุบัติการณ์การเกิดอาจจะน้อยกว่าการใช้ยาซิสแพลทิน (cispaltin) แต่ในผู้ป่วยที่อายุมากกว่า 65 ปี และเคยได้รับยาซิสแพลทินมาก่อนอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการดังกล่าวมากขึ้น
  • แม้ว่าคาร์โบแพลทิน (carboplatin) จะมีพิษต่อไตน้อย แต่การใช้ยาร่วมกับยาที่มีพิษต่อไตและหู เช่น ยากลุ่มต้านเชื้อแบคทีเรียกลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์ (aminoglycoside) อาจเพิ่มอาการพิษต่อไต และ/หรือหูมากขึ้น มีรายงานการเกิดการสูญเสียการได้ยินในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับยาคาร์โบแพลทินเกินขนาดที่แนะนำร่วมกับการใช้ยาที่มีพิษต่อหูชนิดอื่น
  • คาร์โบแพลทิน (carboplatin) อาจทำให้เกิดการสูญเสียการมองเห็นทั้งแสง และสี เมื่อได้รับยาในขนาดสูงกว่าที่มีการแนะนำ แต่อาการอาจดีขึ้นเมื่อหยุดยา

อาการไม่พึงประสงค์

ยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บางอย่างที่ไม่ต้องการ ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดกับผู้ใช้ยาทุกราย แต่หากเกิดาการไม่พึงประสงค์ขึ้นควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม

ก. แจ้งแพทย์หรือพยาบาลผู้ดูแลทันทีหากมีอาการต่อไปนี้
พบบ่อยมาก

  • เจ็บบริเวณที่ฉีดยา

พบไม่บ่อย

  • อุจจาระดำ
  • ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด
  • ไอหรือเสียงแหบร่วมกับมีไข้ ปวดบั้นเอวร่วมกับมีไข้
  • รู้สึกเหมือนมีเข็มตำ หรือชา ปลายมือ ปลายเท้า
  • ปัสสาวะแสบขัดร่วมกับมีไข้
  • ผื่นผิวหนัง คัน
  • เลือดออกผิดปกติ หรือมีจ้ำเลือด
  • อ่อนเพลียมาก

พบน้อย

  • ตาพร่า
  • ได้ยินเสียงกริ่งในหู
  • มีแผลในปาก
  • หายใจมีเสียงหวีด (wheezing)

**ข. าการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา**าการไม่พึงประสงค์เหล่านี้จะหายไปในระหว่างการรักษาหรือหยุดยาไปแล้วเนื่อง จากร่างกายจะปรับตัวเข้ากับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถ้าาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันนาน หรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของท่าน
พบบ่อยมาก

  • คลื่นไส้ อาเจียน

พบไม่บ่อย

  • ท้องผูก หรือท้องเสีย
  • เบื่ออาหาร

ยานี้อาจทำให้ผมร่วงขณะใช้ยา หลังจากหยุดยาแล้วผมจะกลับมางอกตามปกติ

ค. าการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุไว้อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย หากท่านสังเกตเห็นาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

กลุ่มยา

ยานี้จัดอยู่ในกลุ่มยาต่อไปนี้

ยาที่เกี่ยวข้อง

ยานี้เกี่ยวข้องกับยาต่อไปนี้

Cisplatin , Oxaliplatin

ชื่อทางการค้า

ยานี้มีชื่อทางการค้าต่อไปนี้

Carboplatin injection, Carbosin (injection 10 mg./ml.), Blastocarb injection, Carboplatin - Ebewe 50 mg. injection (คาร์โบพลาติน - อีบีเว 50 มิลลิกรัม ยาฉีด), Carboplatin - Ebewe 150 mg. injection (คาร์โบพลาติน - อีบีเว 150 มิลลิกรัม ยาฉีด), Carboplatin - Ebewe 450 mg. injection (คาร์โบพลาดิน - อีบีเว 450 มิลลิกรัม ยาฉีด), Carboplatin solution injection, Neoplatin injection 150 mg. (นีโอพลาติน ชนิดฉีด 150 มก.), Neoplatin injection 450 mg. (นีโอพลาติน ชนิดฉีด 450 มก.), Blastocarb RU injection, Carboplatin Sandoz injection, Womastin (150 mg/15 ml (Carboplatin injection B.P.)) (โวมาสติน (150 มก./15 มล. (คาร์โบพลาติน ชนิดฉีด บี.พี.))), Kemocarb injection (คีโมคาร์บ ยาฉีด), Carboplatin Filaxis injection (คาร์โบพลาติน ฟีแล็กซีส ยาฉีด), DBL Carboplatin injection, Paraplatin (10 mg./ml.), Onkocarb 150 injection (ออนโคคาร์บ 150 ยาฉีด), Onkocarb 450 injection (ออนโคคาร์บ 450 ยาฉีด), Womastin (450 mg/45 ml (Carboplatin injection B.P.)) (โวมาสติน (450 มก./45 มล. (คาร์โบพลาติน ชนิดฉีด บี.พี.)))

ข้อมูลนี้ไม่สมบูรณ์ ยานี้อาจจะยังมีชื่อทางการค้าอื่นที่ไม่ได้แสดงในนี้ หรือชื่อทางการค้าที่แสดงในนี้อาจจะไม่อนุญาตให้จำหน่ายแล้ว

ชื่อภาษาไทยอื่นที่อาจมีการใช้

ยานี้มีชื่อภาษาไทยอื่นที่มีการใช้ดังต่อไปนี้

คาร์โบพลาทิน

ข้อมูลนี้ไม่สมบูรณ์ ยานี้อาจจะยังมีชื่อภาษาไทยอื่นที่อาจมีการใช้ ซึ่งไม่ได้แสดงในนี้

แหล่งอ้างอิง

  1. กองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นทะเบียนยาสามัญสำหรับยาเดี่ยว. Carboplatin . Available at: http://wwwapp1.fda.moph.go.th/ed2547/?url=14 Access Date: Aug 4, 2010.
  2. วิลาวัณย์ พิชัยรัตน์ และ สมสมัย สุธีรศานต์. การดูแลตนเองเมื่อได้รับยาเคมีบำบัด [สำหรับผู้ป่วยเเละครอบครัว] พิมพ์ครั้งที่ 2 . โรงพยาบาลสงขลานครินทร์. 2552 หน้า 5-19
  3. Dailymed current medication information . Carboplatin. Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=18292 Date: Sep 16, 2010.
  4. DRUGDEX® System:Klasco RK (Ed): DRUGDEX® System (electronic version). Thomson Micromedex, Greenwood Village, Colorado, USA. Available at: http://www.thomsonhc.com (cited: 16/9/2010).
  5. Medina PJ and Fausel C. Cancer Treatment and Chemotherapy. In : DiPiro JT, Talbert RL, Yee GC, Matzke GR, Wells BG and Posey LM , editors.PharmacotherapyA Pathophysiologic Approach 7th ed. New York: McGraw-Hill; 2008. p. 2085-2108.
  6. MedlinePlus Trusted Health Information for You. Carboplatin (Systemic) Available at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/drug_Aa.html. Access Date: March 17, 2005.
  7. The Merck Manuals Online medical Library The Merck Manual for Healthcare Professionals: Carboplatin Drug Information Provided by Lexi-Comp. Available at: http://www.merck.com/mmpe/lexicomp/carboplatin.html Access Date: Sep 16, 2010.

ไตรรัตน์ แก้วเรือง
โพยม วงศ์ภูวรักษ์
16 กันยายน 2553 12 ธันวาคม 2553
เพื่อนแนะนำ : เงินด่วน 30 นาทีถูกกฎหมาย, เราชนะรอบ 4, ยืมเงิน 3000 ด่วน, แอพผ่อนของ, กู้เงิน, สมัครบัตรเครดิต, สินเชื่อไม่เช็ค บูโรถูกกฎหมาย