คำอธิบายพอสังเขป

ไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) เป็นยาต้านเชื้อแบคทีเรีย ใช้สำหรับรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียในทางเดินปัสสาวะ ที่ไวต่อยานี้ โดยอาจให้ร่วมกับยาฆ่าเชื้อ (ยาปฏิชีวนะ) ตัวอื่น ๆ

• ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ไม่ได้ใช้รักษาไข้หวัดหรือการติดเชื้อไวรัสอื่น ๆ

ก่อนการใช้ยา

การแพ้ยา

โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านเคยมีอาการผิดปกติใดๆหรือมีประวัติการแพ้ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) หรือ ฟิวราโซลิโดน (furazolidone) หรือไนโตรฟิวราโซน (nitrofurazone) ส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ รวมทั้งการมีประวัติเคยแพ้สารอื่นๆ เช่น อาหาร, สารกันเสีย, สี เป็นต้น

อาหารและเครื่องดื่มที่ต้องระวัง

ท่านสามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติเว้นแต่ว่าแพทย์ได้แจ้งท่านเป็นอย่างอื่น

ตั้งครรภ์

รายการนี้จัดอยู่ในประเภท 'B' สำหรับสตรีมีครรภ์

จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายาไม่มีความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่มีรายงานการศึกษาในมนุษย์ หรือ จากการศึกษาในสัตว์พบว่ายามีความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์ แต่ไม่พบผลดังกล่าวจากการศึกษาในมนุษย์ ดังนั้น ยาที่จัดอยู่ในประเภทนี้สามารถใช้ในสตรีมีครรภ์ได้ค่อนข้างปลอดภัย

สตรีมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้

• อย่างไรก็ตาม ห้ามใช้ยานี้เมื่อครบกำหนดคลอดภายใน 1-2 สัปดาห์ หรืออยู่ในระหว่างคลอด เนื่องจากอาจทำให้เกิดปัญหาต่อทารก
• หากให้ยาในขนาดสูงเกินกว่าขนาดยาปกติที่ใช้ในมนุษย์ จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าก่อให้เกิดปัญหาต่อตัวอ่อน

กำลังให้นมบุตร

ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) สามารถผ่านเข้าสู่น้ำนมได้ปริมาณน้อย อาจก่อให้เกิดปัญหาในทารกที่ได้รับน้ำนมมารดา โดยเฉพาะทารกที่มีภาวะพร่องเอนไซม์กลูโคส-6-ฟอสเฟตดีไฮโดรจีเนส [glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD)] ในระหว่างที่ได้รับยานี้อาจต้องหยุดให้นมบุตร และเพื่อให้แน่ใจควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้

เด็ก

• ห้ามใช้ยานี้ในเด็กอายุต่ำกว่า 1 เดือน
• มีการพิสูจน์ถึงประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) ในเด็กอายุ 1 เดือนขึ้นไป ในขนาดยาที่ให้ผลการรักษาในเด็ก พบว่ายังไม่มีรายงานการเกิดอาการไม่พึงประสงค์หรือปัญหาใด ๆ ที่แตกต่างจากการใช้ในผู้ใหญ่

ผู้สูงอายุ

ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) ถูกขับออกทางไต ดังนั้นความเสี่ยงต่อการเกิดพิษจากยาอาจจะเพิ่มขึ้นในผู้ที่การทำงานของไตบกพร่อง โดยเฉพาะผู้สูงอายุซึ่งมีการทำงานของไตลดลง แพทย์อาจมีการปรับขนาดยาในผู้ป่วยกลุ่มนี้

ยาอื่นที่ใช้อยู่

ถึงแม้ว่ายาบางอย่างไม่ควรใช้ร่วมกัน ในบางกรณีที่จำเป็นอาจใช้ร่วมกันได้ถึงแม้ว่าอันตรกิริยาอาจเกิดขึ้นก็ตาม โดยแพทย์อาจปรับเปลี่ยนขนาดยาหรืออาจมีข้อควรระวังอื่นๆ ที่จำเป็น เมื่อท่านต้องการจะรับประทานยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) ท่านต้องแจ้งบุคลากรทางการแพทย์หากท่านกำลังใช้ยาต่อไปนี้อยู่

• วิตามินเค (vitamin K) การใช้ร่วมกันอาจเพิ่มอาการไม่พึงประสงค์ต่อระบบเลือด
• วัคซีนป้องกันบาดทะยัก คอตีบ ไอกรน [diphtheria, tetanus, and pertussis (DTP) vaccine]
• ไพริดอกซีน (pyridoxine) ในขนาดยาสูงและใช้ระยะยาว
• ยาอื่น ๆ ได้แก่

กรดอะซีโทไฮดรอกซามิก (acetohydroxamic acid)	ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดรับประทาน (oral antidiabetics)
แดพโซน (dapsone)	ฟิวราโซลิโดน (furazolidone)
เมทิลโดพา (methyldopa)	พริมาควิน (primaquine)
โพรเคนาไมด์ (procainamide)	ควินิดีน (quinidine)
ยากลุ่มซัลโฟนาไมด์ หรือยาซัลฟา (sulfonamides or sulfa medicines)	ซัลฟอกโซน (sulfoxone)
คาร์บามาซีพีน (carbamazepine)	คลอโรควิน (chloroquine)
ซิสพลาทิน (cisplatin)	ไซทาราบีน (cytarabine)
ไดซัลฟิแรม (disulfiram)	ไฮดรอกซีคลอโรควิน (hydroxychloroquine)
ลินเดนชนิดใช้ภายนอก (topical lindane)	ลิเทียม (lithium)
เมเฟนิทอยน์ (mephenytoin)	พีโมลีน (pemoline)
เฟนิทอยน์ (phenytoin)	วินคริสทีน (vincristine)
โพรเบเนซิด (probenecid)	ซัลฟินไพราโซน (sulfinpyrazone)
ควินิน (quinine)	ฟลูโคนาโซล (fluconazole)
กรดโฟลิก (folic acid)	นอร์ฟลอกซาซิน (norfloxacin)
อะมิคาซิน (amikacin)	เซฟาโลทิน (cephalothin)
คลอแรมเฟนิคอล (chloramphenicol)	อิริโทรมัยซินแลคโทไบโอเนต (erythromycin lactobionate)
อินซุลิน (insulin, regular)	เลโวฟานอล (levorphanol)
ลิโดเคน (lidocaine)	มอร์ฟีน (morphine)
เพนิซิลลิน จี โพแทสเซียม (penicillin G potassium)	โพลีมิกซิน บี (polymyxin B)
โพรเคน (procaine)	โพรคลอร์เพอราซีน (prochlorperazine)
โพรเมทาซีน (promethazine)	โซเดียมไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate)
สเทรปโทมัยซิน (streptomycin)	เททราเคน (tetracaine)
เททราซัยคลิน (tetracycline)	ไทโอเพนทาล (thiopental)
แวนโคมัยซิน (vancomycin)

ภาวะโรคร่วม

ปัญหาความเจ็บป่วยอื่นที่ท่านเป็นอยู่อาจส่งผลต่อการใช้ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) ท่านควรแจ้งแพทย์หากท่านมีภาวะเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น

• ภาวะเลือดจาง (anemia)
• โรคเบาหวาน (diabetes mellitus)
• โรคปอด (lung disease)
• มีการทำลายของเส้นประสาท (nerve damage)
• ภาวะขาดวิตามินบี (vitamin B deficiency)
• ภาวะพร่องเอนไซม์กลูโคส-6-ฟอสเฟตดีไฮโดรจีเนส [glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD)]
• โรคไต (kidney disease)

การใช้ที่ถูกต้อง

• ควรรับประทานยาพร้อมอาหารเพื่อเพิ่มการดูดซึมยา และลดอาการไม่พึงประสงค์ต่อระบบทางเดินอาหาร
• รับประทานโดยกลืนยาทั้งเม็ด ห้ามบด เคี้ยวเม็ดยา แล้วดื่มน้ำตามมาก ๆ
• รับประทานยานี้ติดต่อกันทุกวันจนยาหมด แม้ว่าอาการจะดีขึ้นแล้วก็ตาม
• ยานี้จะใช้ได้ผลดีเมื่อมีระดับยาในเลือดคงที่จึงไม่ควรลืมรับประทานยา

ขนาดยา

ขนาดยาของยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) อาจแตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละราย ควรใช้ยาตามใบสั่งยาของแพทย์หรือคำแนะนำของเภสัชกรหรือตามที่ฉลากระบุ
จำนวนครั้งของการรับประทานยาในแต่ละวัน, ระยะห่างของการรับประทานยาในแต่ละครั้งและระยะเวลาที่ท่านรับประทานยาขึ้น อยู่กับสภาวะโรคของท่าน

เมื่อลืมใช้ยา

หากท่านลืมรับประทานยาให้รีบรับประทานทันทีที่นึกได้ ถ้าใกล้ถึงมื้อต่อไปให้ข้ามมื้อที่ลืมและรับประทานยาต่อในมื้อถัดไปในขนาดยา ปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่า

การเก็บรักษา

• เก็บในภาชนะปิดสนิทให้พ้นมือเด็ก
• เก็บให้ห่างจากความร้อนและหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดโดยตรง
• ห้ามเก็บยาไว้ในห้องน้ำ ใกล้อ่างล้างมือหรือที่ชื้น เนื่องจากความร้อนหรือความชื้นอาจเป็นสาเหตุให้ยาเสื่อมคุณภาพ
• ทิ้งยาเมื่อยาหมดอายุ

ข้อควรระวัง

ควรไปพบแพทย์ตามนัด หากต้องใช้ยานี้เป็นระยะเวลานาน_
หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน หรืออาการยิ่งแย่ลงกว่าเดิม ควรกลับไปพบแพทย์

• ไม่ควรรับประทานยานี้ร่วมกับยาลดกรดแมกนีเซียมไทรซิลิเคต (magnesium trisilicate)
• ยานี้อาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่อตับ : ซึ่งพบน้อย แต่มีความรุนแรง เช่น ดีซ่านแบบมีน้ำดีคั่ง (cholestatic jaundice), ตับอักเสบ (hepatitis), การตายเฉพาะส่วนของตับ(hepatic necrosis) เป็นต้น ผู้ป่วยที่มีโรคตับควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้
• ยานี้อาจทำให้เกิดโรคเส้นประสาทส่วนปลาย (peripheral neuropathy) : ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเส้นประสาทส่วนปลายอาจเพิ่มขึ้นในผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดจาง , ไตทำงานบกพร่อง, เบาหวาน, ขาดวิตามินบี
• ยานี้อาจทำให้เกิดอาการพิษต่อปอด (pulmonary toxicity) แบบเฉียบพลัน, กึ่งเฉียบพลัน, หรือเรื้อรัง (โดยปกติมักเกิดขึ้นหลังจาก 6 เดือนของการรักษา) หากมีอาการไข้ ไอ หายใจลำบาก ให้รีบพบแพทย์
• การใช้ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) จะเปลี่ยนแปลงเชื้อที่อาศัยอยู่ตามปกติในลำไส้ใหญ่ และอาจทำให้เชื้อคลอสทริเดีย(clostridia) เจริญมากเกินไป ทำให้เกิดท้องร่วงจากเชื้อแบคทีเรีย คลอสทริเดียม ดิฟฟิไซล์ ( Clostridium difficile associated diarrhea) รวมทั้งลำไส้ใหญ่อักเสบเหตุจากยาต้านจุลชีพ (pseudomembranous colitis) ควรพบแพทย์ทันทีหากมีอาการถ่ายเหลวเป็นน้ำหรือท้องร่วงรุนแรงซึ่งอาจมีเลือดปนโดยมีหรือไม่มีอาการปวดเกร็งหน้าท้องและไข้ก็ได้ และห้ามใช้ยารักษาอาการท้องร่วง โดยไม่ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อน เพราะการใช้ยาแก้ท้องร่วงอาจทำให้อาการเหล่านี้ยิ่งรุนแรงขึ้น

• สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ยาไนโทรฟิวแรนทอยน์ (nitrofurantoin) อาจทำให้ผลการทดสอบระดับน้ำตาลในปัสสาวะมีผลบวกปลอม ก่อนที่ท่านจะรับการตรวจทางห้องปฏิบัติการ โปรดแจ้งบุคลากรทางการแพทย์ทุกครั้งว่าท่านกำลังใช้ยานี้อยู่

อาการไม่พึงประสงค์

ยาอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์บางอย่างที่ไม่ต้องการ ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดกับผู้ใช้ยาทุกราย แต่หากเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้นควรได้รับการรักษาที่เหมาะสม

ก.พบแพทย์ทันหากมีอาการต่อไปนี้
พบบ่อย

• ผิวหนังเปลี่ยนสี, เจ็บหน้าอก, ไอ, ไข้, ผื่นลมพิษ, คัน, เสียงแหบ, ปวดข้อหรือกล้ามเนื้อ, กลืนลำบาก, หน้าบวม, หายใจลำบาก

พบน้อย

• อุจจาระดำ, ปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเลือด, ปวดศีรษะ, เจ็บคอ , มีเลือดออกผิดปกติหรือมีจ้ำเลือด, แขน ขาอ่อนแรง

พบน้อยมาก

• ปวดท้อง, ผิวหนังหลุดลอกเป็นแผ่น, ตาพร่ามัว, สูญเสียการมองเห็น, ทารกมีกระหม่อมโป่งที่ศีรษะ (bulging fontanel), สับสน, ท้องร่วงอย่างรุนแรงซึ่งอาจมีเลือดปน, เบื่ออาหาร, คลื่นไส้อาเจียน, ผิวซีด, ผื่นผิวหนัง, ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น, อาเจียนเป็นเลือด, แน่นหน้าอก, ตัวเหลือง ตาเหลือง

ข.อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา อาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้จะหายไปในระหว่างการรักษาหรือหยุดยาไปแล้วเนื่องจากร่างกายจะปรับตัว เข้ากับยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถ้าอาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้เกิดขึ้นติดต่อกันนาน หรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของท่าน
พบบ่อย

• ท้องร่วง

พบน้อย

• ผมร่วงชั่วขณะ
• ปัสสาวะมีสีสนิม-น้ำตาล เป็นอาการข้างเคียงของยา ไม่ได้เป็นอันตรายแต่อย่างใด

ค. อาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ นอกเหนือจากที่ระบุไว้อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยบางราย หากท่านสังเกตเห็นอาการไม่พึงประสงค์อื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

กลุ่มยา

ยานี้จัดอยู่ในกลุ่มยาต่อไปนี้

• Antibacterials

ยาที่เกี่ยวข้อง

ยานี้เกี่ยวข้องกับยาต่อไปนี้

Betamethasone and Clioquinol (Topical), Betamethasone, Gentamicin, Tolnaftate and Clioquinol (Topical), Chloramphenicol , Chloramphenicol (Ophthalmic) , Chloramphenicol (Otic), Chloramphenicol (Topical), Clindamycin (Oral), Clindamycin (Topical), Clioquinol (Topical) , Dexamethasone and Chloramphenicol (Ophthalmic) , Dexamethasone, Chloramphenicol and Tetrahydrozoline (Ophthalmic), Dexamethasone, Framycetin and Gramicidin (Ophthalmic), Dexamethasone, Framycetin and Gramicidin (Otic), Dexamethasone, Neomycin and Polymyxin B (Ophthalmic) , Fludrocortisone, Neomycin, Furaltadone, Polymyxin B, and Lidocaine (Otic), Hydrocortisone and Chloramphenicol (Topical) , Linezolid , Metronidazole (Oral), Metronidazole (Topical), Metronidazole (Vaginal), Neomycin, Clioquinol, and Bacitracin (Topical) , Oxytetracycline and Polymyxin B (Ophthalmic), Oxytetracycline and Polymyxin B (Topical), Prednisolone and Chloramphenicol (Topical) , Prednisolone and Nitrofurazone (Topical) , Prednisolone, Chloramphenicol and Naphazoline (Ophthalmic) , Prednisolone, Nitrofurazone and Lidocaine (Topical) , Trimethoprim

ชื่อทางการค้า

ยานี้มีชื่อทางการค้าต่อไปนี้

Nitrofurantoin A.N.H.® tablet (ไนโตรฟูรานโตอีน ชนิดเม็ด)

ข้อมูลนี้ไม่สมบูรณ์ ยานี้อาจจะยังมีชื่อทางการค้าอื่นที่ไม่ได้แสดงในนี้ หรือชื่อทางการค้าที่แสดงในนี้อาจจะไม่อนุญาตให้จำหน่ายแล้ว

ชื่อภาษาไทยอื่นที่อาจมีการใช้

ยานี้มีชื่อภาษาไทยอื่นที่มีการใช้ดังต่อไปนี้

ไนโทรฟูแรนทอยน์, ไนโทรฟูแรนโทอิน, ไนโทรฟิวแรนโทอิน

ข้อมูลนี้ไม่สมบูรณ์ ยานี้อาจจะยังมีชื่อภาษาไทยอื่นที่อาจมีการใช้ ซึ่งไม่ได้แสดงในนี้

แหล่งอ้างอิง

1. กองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นทะเบียนยาสามัญสำหรับยาเดี่ยว.Nitrofurantoin . Available at: http://wwwapp1.fda.moph.go.th/ed2547/?url=14 Access Date: 6 June, 2010.
2. CPM medica. MIMS Thailand Online. Available at http://www.mims.com. Access Date: 6 June, 2010.
3. Dailymed current medication information. Nitrofurantoin Available at: http://dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?id=9446#nlm42232-9
4. DRUGDEX® System:Klasco RK (Ed): DRUGDEX® System (electronic version). Thomson Micromedex, Greenwood Village, Colorado, USA. Available at: http://www.thomsonhc.com (cited: 6/6/2010).
5. MedlinePlus Trusted Health Information for You. Antacids (oral). Available at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/drug_Aa.html. Access Date: March 17, 2005.
6. The Merck Manuals Online medical Library The Merck Manual for Healthcare Professionals: Nitrofurantoin Drug Information Provided by Lexi-Comp. Available at: http://www.merck.com/mmpe/lexicomp/nitrofurantoin.html#N14D254 Access Date: 6 June, 2010.